نقش پروپاگاندای رسانه های بیگانه در وقایع اخیر | مدل اتمسفر 360 درجه چگونه عمل می کند؟

به گزارش جام جم آنلاین از پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفت‌وگو، صد و پنجاه و هفتمین برنامه زنده «امواج شبهه» شبکه رادیویی گفت و گو با عنوان «پروپاگاندای دشمن، هدایتگری رسانه های معاند و جهاد تبیین با توجه به تلاش های رسانه های معاند برای انحراف این راهبرد» با حضور خانم دکتر علیرضا داودی (کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی) و سید مهدی ابراهیم زاده اصفهانی (مدیر رصد حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری) به ساخت آشوب های فرآیندی در ایران، پشت پرده عملکرد رسانه های بیگانه، شگرد ها و تکنیک ها رسانه ای می پردازد.

بی بی سی فارسی، مهمترین رسانه تئوریزه کننده خشونت

علیرضا داودی، کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی با بیان اینکه ما در حوزه سیاست گذاری رسانه های بیگانه، در مفاهیمی که منتج به مقوله ای تحت عنوان انضباط روانی و اجتماعی یا بهداشت روانی می شود، با سه سیاست گذاری همراه هستیم، گفت: مسئله اول تاکید بر لزوم دسترسی بسیاری از اهداف از مسیر تئوریزه کردن خشونت است، اگر بخواهیم بین رسانه ها رتبه بندی کنیم، بی بی سی فارسی و صدای آمریکا با سیاست گذاری طراحی مسیر دستیابی اهداف از بستر خشونت حرکت می کنند. بی بی سی فارسی، یکی از مهمترین رسانه های تئوریزه کننده این مفهوم است، در برنامه صد زن بی بی سی فارسی به وضوح می توان خشونت سفید و یا در برنامه های به عبارت دیگر و یا نوبت شما، خشونت قرمز و در برنامه های تحلیلی مانند پرگار، خشونت سیاه را دید.

وی افزود: مرحله دوم یا سیاست گذاری دوم مسئله چگونگی ایجاد ایستگاه های خشونت آفرین است، شبکه های من و تو، رادیو فردا، رادیو اسرائیل و وزارت امور خارجه اسرائیل به زبان فارسی، رسانه هایی هستند که در این زمینه فعالیت می کنند. در برنامه های نیم و اتاق خبر من و تو، به وضوح می توان چگونگی ایجاد ایستگاه های خشونت آفرین را دید.

داودی با اشاره به اینکه در مرحله سوم، خشونت به مثابه ابزار کارآمد مطرح می شود، خاطرنشان کرد: در این مرحله مدل چگونگی به کارگیری، به خدمت گیری، استمرار و اتصال حشونت، تعریف و عملیاتی می شود. دو رسانه اینترنشنال و رسانه های اقماری متصل به اینترنشنال همانند مسیح علینژاد به خوبی توانسته اند در این زمینه فعالیت کنند. در این مرحله فرمت چگونگی استخدام عوامل، جهت عملیاتی کردن این فرآیند تلقی می شود، به همین دلیل است که در گذاره ها اعلام خشونت نمی کنند بلکه همه تمرکزشان روی چگونگی مصون نگه داشتن خود پس از اعمال خشونتی است که انجام می دهید.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی ادامه داد: در گام چهارم، مسئله بر سر اجماع برای مصون سازی نسبت به عوامل موثر طی شده در سه مرحله ای است که این رسانه ها به آن می پردازند، به همین دلیل در این مرحله هر کسی که در این فضا وجود دارد، مزدور فضای بسته بندی خشونت، برای برهم ریختن بهداشت روانی در جامعه است.

سیاست متناقض رسانه های بیگانه

سید مهدی ابراهیم زاده اصفهانی، مدیر رصد حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری گفت: رسانه اینترنشنال که توسط سعودی پشتیبانی می شود در عقبه خود کسانی را دارد که به فجیع ترین شیوه ها در خارج از کشور عمل می کنند، کسانی که چنین کارنامه ای دارند در یک سیاست متناقض مدعی این هستند که در ایران علیه کسانی که به دنبال آزادی یا حقوق زنان هستند، خشونت اعمال می شود. از موارد تناقض آمیزی که در سابقه ایران اینترنشنال وجود دارد، مربوط به اتفاقی است که در اهواز رخ داد، که مسئولان گروه الاهوازیه را روی خط آوردند، این رسانه ها حتی از روی آنتن آوردن و ارتباط مستقیم با گروه هایی که سابقه واضح تروریستی دارند ابایی ندارند.

وی با بیان اینکه این رسانه ها در قضایای چند ماه اخیر، از آموزش ساختن کوکتل مولوتوف گرفته تا چگونگی حضور در زد و خورد ها را آموزش می دادند، خاطرنشان کرد: در مجموعه این شبکه ها و صفحه هایی که از طریق فضای مجازی مطالبی را که با تهییج و خط دادن رسانه هایی مانند اینترنشنال، تولید اولیه اش صورت می گرفت را بازتولید می کردند و به صورت وسیع پمپاژ می کردند، حتی از نشر بعضی از صحنه های دردناکی که در درگیری ها از آسیب دیدن نیرو های پلیس و شهادت نیرو های بسیجی در میدان خلق شد نیز عبور نکردند و با افتخار پخش کردند.

ابراهیم زاده اصفهانی در ادامه افزود: شیوه عملکردی اکانت هایی که در فضای مجازی بازنشر کننده محتواهای دردناک با سرخط عناصر اصلی بودند، شبیه کاری بود که داعش در دوران اوجش انجام می داد، اوایل حضور داعش با صحنه های بسیار دردناکی مواجه شدیم، داعش در حقیقت زمانی که می خواست جایی را بگیرد و فتح کند با ایجاد رعب و ترس در دل مردم و نیرو های مقاومت کارش را پیش می برد. خشونتی در این سطح و صفحات را مجموعه و فکر رسانه ای که پشت این تهاجم بود طراحی کرده بود، که هرچه خون ریخته شود بقیه نیرو های طرفدار نظام و مردم را می ترساند و پروژه به جان هم انداختن مردم و تضعیف کشور را از این طریق با تبلیغات و پروپاگاندایی که به آن دامن زده می شد دنبال می کردند.

داودی گفت: رسانه های بیگانه اصلا نمی توانند جدای از هم عمل کنند، چرا که بی بی سی فارسی، شبکه من و تو و من و تو اینترنشنال را تشکیل می دهد، همه یک جا آموزش دیدند و منبع آموزش یکسان است. مبدا شکل گیری همه این رسانه ها یک جا است. حتی بین تیره اروپایی و آمریکایی رسانه های بیگانه نیز تفاوتی وجود ندارد.

وی افزود: این رسانه ها اساسا حیات خود را در داشتن شبکه ای از شبکه ها می دونند، این نقطه ضعف اولی است که می توان نسبت به مدل پدافندی در داخل در مواجه با این مسئله به آن اشاره کنیم، نکته دوم این است که این رسانه ها گردش پیام در بین خود را بر اساس سه منطق حرکت می دهند، منطق اول ساحت میدان-رسانه، رسانه-میدان میدان-رسانه و ساحت دوم رسانه-رسانه، میدان-رسانه میدان-میدان، ساحت سوم میدان-رسانه رسانه-میدان میدان-رسانه است. این رسانه ها یا اقدام به خلق سوژه در میدان می کنند، رسانه شروع می کند و یا رسانه سوژه ای را متولد می کند، در میدان تبدیل به گزاره می کند و ادامه می دهد و یا میدان و رسانه مشترکا یک سوژه را حلق می کنند و به یک اندازه آن را پیش می برند.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: مدل اتمسفر 360 درجه، می تواند میدانش رادیو اسرائیل و رسانه اش مسیح علینژاد باشد و یا امکان دارد فرزاد فرحزاد را بیاورد جلو، اتاق خبر من و تو را متقدم بذارد. ما به این آرایش میدان در رسانه های بیگانه می گوییم، با هدف این که مخاطبی که در نقطه صفر است را یک 360 درجه دورش بزند و دوباره برساند به مخاطب، یعنی برای مخاطب بواسطه اطلاعاتی که خودش ایجاد کرده ارزش افزوده در پیام ایجاد می کند به همین دلیل مفهومی تحت عنوان خشونت در نقطه صفر قرار دارد.

ابراهیم زاده اصفهانی در ادامه افزود: نکته ی که می شه از جنبه تاریخی نیز به آن پرداخت، این است که برخی از اسناد منتشر شده از وزارت امور خارجه آمریکا در سال های اخیر کاملا دلالت براین دارد که در مقاطع مشابهی که ملت ایران درگیر یک درگیری بزرگ با آمریکا بوده است این دخالت ها و تجویز ها به صورت محرمانه به عوامل آمریکایی در ایران تجویز می شده و مبنای کار آن ها در برنامه ریزی های رسانه ای و لفظی که خود آن ها با عنوان پروپاگاندا از آن یاد می کنند به کار گرفته می شد.

وی گفت: بعضی از این رسانه ها مورد امنیتی هستند، که شاید با یک برخورد امنیتی کنار کشیده شوند. با جمع شدن برخی از این رسانه ها مردم نیز آرامش فکری بیش تری خواهند داشت، قوه عاقله و برآیند افکار عمومی بگونه ای شکل گرفت که خیلی به سمت این جو نرفت، فضایی که این رسانه ها ترسیم می کنند با فضای میدان فاصله بسیاری دارد.

اهمیت صنعت پژواک برای رسانه های بیگانه

داودی با بیان اینکه رسانه های بیگانه 5 مرحله را انجام می دهند تا به این نتیجه برسند که چه تکنیکی جهت خروجی گرفتن در میدان مناسب تر است، گفت: چرا که در رویداد هایی که در ایران حاصل می شود برای خود فرصت دوباره ای نمی بینند که همان را مجددا تکرار کنند، بنابراین فاصله و زمان بسیار برایشان مغتنم و ارزشمند است. اولین محاسبه ای که رسانه های بیگانه انجام می دهند پرداختن به ضریب قوت موضوع و قدرت میدان است، زمانی که این ها را در کنار یکدیگر قرار می دهید به یک جمع بندی می رسید که خود این موضوع چه میزان قوت دارد که بتواند میدان را تحت تاثیر قرار دهد.

وی افزود: مورد دوم استفاده از صنعت پژواک است، چه فرکانسی از موضوع را به جامعه منتقل کنند، با چه بازخوردی از جامعه مواجه می شوند تا مرحله بعدی پژواک را طراحی کنند. صنعت پژواک بسیار برای رسانه های بیگانه اهمیت دارد و به لحاظ تاکتیکی بسیار از آن حفاظت می کنند تا ضدش تولید نشود. اولین اقدامی که انجام می دهند، بازخوردگیری است و این بازخوردگیری بر اساس مدلی است که خودشان به آن رسیدند.در صنعت پژواک تنها مخاطب اهمیت دارد، چرا که با ایجاد پژواک از مخاطب در میدان سوژه ای جدید برای گذاره سازی های بعدی دریافت می کند.

مرحله سوم که مرحله بسیار مهمی است به این می پردازد که میزان آمادگی عوامل پدافندی در داخل ایران به چه میزانی است، سه نوع عامل پدافندی وجود دارد، عامل پدافندی اول رسانه ها هستند، ابتدا ضربه را می زنند و بعد متوقف می شوند تا ببینند شاهد چه واکنشی خواهند بود و بر اساس آن واکنش به این پی می برند که در چه سطحی از بروز واکنش قرار دارند.

داودی در ادامه خاطرنشان کرد: گزاره بعدی، مورد هدف قرار دادن مسئولین است، به واکنش مسئولین نگاه می کند تا براساس آن طراحی دیگری انجام دهد، در سال های 96 و 98 شاهد این موضوع بودیم که باتوجه به همراهی برخی از مسئولان در آن فضا، این رسانه ها یکه تازی کردند.بنابراین اقدام به سنجش می کند در حوزه مسئولین به دو بخش اساسی می پردازد رهبری و سایرین، واکنش مسئولین را نگاه می کنند تا ببینند چه میزان هم جنس با واکنش مقام معظم رهبری است. اینکه رسانه های بیگانه قبل و بعد از فرمایشات رهبری رفتارشان دچار تغییراتی می شود، به خاطر واحدسنجی ای است که دارند.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: در گام سوم سراغ سنجش بین المللی می روند تا ببینند به چه میزانی می توانند نظام بین الملل را با سوژه خود همراه کنند، بنابراین براساس میزان ضریب تلاش در همراه سازی به مسئله بعد می دهند. نظام بین الملل مترتب از جنس رقیب یا غلیظ بودن واکنشی است که در رنکینگ مسئولین به آن پرداخته می شود.

وی تصریح کرد: مسئله چهارم اشاره به میزان قدرت پایداری رسانه بیگانه در میدان است، رسانه های بیگانه در میدان داری از یک زمانی بیش تر توان ندارند به همین دلیل است ک0ه میزان قدرتشان در میدان داری یعنی ضریب اتصالشان به عوامل در داخل، اقمار در خارج و میزان پشتیبانی که می توانند از سایر رسانه ها در فضای مجازی انجام دهند میزان و نوع تکنیک رادیکال تر می شود چرا که می دانند زمان زیادی امکان میدان داری ندارند.

داودی گفت: مرحله پنجم، مرحله عوامل غیر قابل پیش بینی برای این رسانه ها است، زمانی که تهدید صورت می گیرد رسانه های بیگانه هر نوع تهدید را جدی می گیرند، چرا که میزان تهدید یهایی که می شوند تعدادشان کم است. بر اساس این پنج گام، به دنبال انتخاب تکنیک مناسب جهت اقدام موثر تر با عمق بیش تر در زمان کمتر هستند، تا بتوانند از پروژه ای مانند پروژه مهسا امینی، جنایتی مانند جنایت شهدای فعلی را حاصل کنند.

افت تاثیرگذاری رسانه های رسمی با گسترش فضای مجازی

ابراهیم زاده اصفهانی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم به صورت مشابه نسبت به رسانه ملی و رادیو تلویزیون در کل جهان ارزیابی کلی داشته باشیم، درنتیجه خواهیم دید که برخی از این براورد ها بواسطه سیطره فضای مجازی، بحث شهروند خبرنگاری، فیک نیوز ها و گسترش فضا های گفتمانی، در سیاست گذاری ها و تعیین نوع و معادل پاسخ موثر است. زمانی که فضای مجازی گسترش پیدا می کند و میدان دار می شود در همه دنیا قدرت و تاثیر گذاری رسانه های رسمی افت می کند.

وی افزود: در ایران بر طبق تجربه ای که در این سال ها داشتیم، همانند تجربه ای که کانال آمد نیوز که در مقطعی در راس فتنه های 96، 98 بود، شکل داد، بخشی از مشکلاتمان باید در این فضا طراحی و مقتضیات آن در نظر گرفته شود، از جمله مقتضیات این فضا این است که گویا مخاطب حافظه کوتاه مدت گذرایی دارد و به صورت پیوسته و با بمباران زیادی که توسط دشمن ضریب داده می شود با پمپاژ سوژه های منفی رو به رو می شویم که خیلی ها اگر به درستی جهت دهی شوند می توانند منبع اصلاح باشند.

ابراهیم زاده اصفهانی در ادامه با بیان اینکه یک بخش مربوط به کوتاه مدت و گذرا بودن و تعدد سوژه هایی هست که مطرح می شوند، گفت :مشکل و طراحی باید ناظر بر مقتضیات سیطره فضای مجازی یا گسترش فضای مجازی باشد، بخشی دیگر مربوط به تصویری شدن خیلی از مفاهیم و سوژه ها است یعنی در بحث پاسخ به شبهات اگر بخواهیم جدی تر بحث کنیم، می گوییم کسی که با مبانی دینی، قرآن و نهج البلاغه آشنا باشد به راحتی عقیده اش را از دست نمی دهد ولی زمانی که رسانه های اصلی مانند کتاب، سخنرانی ها و منابر، تبدیل به فست فود ها، کلیپ های کوتاه، اینفوگرافی و قالب های رسانه ای از این دست شوند خود به خود هم در تغذیه مخاطبین و هم در ارائه مطالب ممکن است سطحی نگری ایجاد شود که در طراحی کلی برای سیاست گذاری های فضای مجازی به این موضوع نیز باید توجه داشت.

برنامه «امواج شبهه» گفتگویی تخصصی با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای درخصوص ماهیتنه را برای آمریکا خواهد داشت و عملکرد رسانه‌های معاند ماهواره ای فارسی زبان علیه جمهوری اسلامی ایران است که پیرامون ماهیت‌ شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های معاند ماهواره ای فارسی‌ زبان، روزهای یكشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبكه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می شود.

علاقمندان می‌توانند نظرات خود در خصوص این بخش از برنامه را از طریق شماره تماس ۲۷۸۶۱۰۳۵ و سامانه پیامكی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ به اشتراک بگذارند.

این برنامه به سردبیری دكتر علیرضا داودی، نویسندگی و تهیه كنندگی سیده فاطمه شعار بر روی آنتن می رود؛ همچنین مجتبی جلال زاده كارشناس مجری، شیما قلی هماهنگی برنامه، فاطمه عبدالوند و احمد یوسفی به عنوان آیتم ساز در این برنامه حضور دارند.